KİLİTLİ DEFRANSİYEL NEDİR, NASIL ÇALIŞIR, NE İŞE YARAR?

Klasik defransiyeller bir terazi gibi çalışırlar

İki tekerlek aksını döndürmek için en az üç tane dişli gerekir. Her iki aksın eşit dönmesini sağlayan ve defransiyel tamburasının içinde yer alan ayna mahruti dişlisi ise, diğer defransiyelin motordan kontrollü çalışan tek parçasıdır. (kırmızı olan) Otomobil yolda düz olarak giderken, tekerleklerden herhangi birine daha fazla ağırlık binmediği için, defransiyel karpuzunun ortasındaki dişliler tekerleklerle birlikte kendiliklerinden dönerler. Ancak otomobil viraja girerken, bu dişliler devreye girerek otomobilin virajın dışındaki hızlı, virajın içindeki daha yavaş dönen itici tekerleklerinin dönüş oranlarının 1:1 olmasını sağlarlar.

Yukarıda sözünü ettiğimiz normal bir defransiyelin çalışma esaslarına ek olarak kilitli defransiyellerde değişik birkaç sistem vardır. Bunlardan birincisinde, küçük sürtünme pulları defransiyelin ortasındaki her iki tekerleğin eşit olarak dönmesini sağlayan ve denge dişlileri olarak tarif edilebilecek olan dişlilerin dönmelerini engellerler. Bu engelleme otomobil yeniden düz bir şekilde gitmeye başlayıncaya kadar devam eder. Bir başka tür de aksların (şekilde mavi renkli olan) ve dişlilerin karpuzun içine tam olarak girmediği defransiyellerdeki kilit türüdür. Burada sözü edilen kısımlar yatık olarak yerleştirilmiş baskı halkalarıyla defransiyele tutturulmuşlardır. Tekerleklerin dönüş hızı arttığında yani otomobil patinaj yapmaya başladığında devreye giren bu sistem, halkaların fren levhalarını sıkıca bastırmasıyla çalışır ve otomobilin tekerleklerindeki dönüş momenti 1:1 olana kadar tutar. Bu sistemin adı dönüş momentli defransiyel kilididir. Bir diğer defransiyel tipinde ise birbirine ters yönlerde yerleştirilmiş düz dişli çarklar, otomobil patinaj yapmaya başladığı zaman, birbirileriyle ters yönde hareket ederek, dönüş momenti 1:1 olana kadar kilitli kalırlar. Basit bir mantıkla kurulmuş olan bu sistem de gelişmiş pek çok otomobilde kullanılmaktadır. 4x4 araçlarda da bu sistemlere ek olarak manuel ve otomatik olarak devreye sokulan kilitler de mevcuttur. Ancak tüm üretici firmalar bu defransiyel ana çalışma prensipleri üzerinde çalışarak, farklı defransiyel tipleri yaparak değişik isimler altında araç kullanıcılarına sunmaktadır. Örneğin ACURA MDX in kullandığı VTM-4 defransiyel sistemi (ki bu sistem yeni jenerasyon HONDA LEGEND de kullanmaktadır).

Arazi şartlarında ve yumuşak zemin üzerinde etkili olabilmesi için ACURA MDX için geliştirilen VTM-4 (4 tekerlek değişken tork transfer sistemi) ile donatıldı. VTM-4 sadece 1.ve 2. vites konumlarında, 30km/h (18mil/h) maksimum hızda gidilebilecek bir ortamda sağlıklı ve güçlü bir çekişin gerektirdiği şartlarda kullanılmaktadır. Tamamen kaygan ve yumuşak zemin üzerinde maksimum sürüş güvenliğini sağlayan bir sistem.

Klasik diferansiyeller bir terazi gibi çalışırlar. iki tekerlek aksını döndürmek için en az üç tane dişli gerekir. Her iki aksın eşit dönmesini sağlayan ve defransiyel tamburasının içinde yer alan ayna mahruti dişlisi ise, diğer defransiyelin motordan kontrollü çalışan tek parçasıdır. Otomobil yolda düz olarak giderken, tekerleklerden herhangi birine daha fazla ağırlık binmediği için, defransiyel karpuzunun ortasındaki dişliler tekerleklerle birlikte kendiliklerinden dönerler.

Ancak otomobil viraja girerken, bu dişliler devreye girerek otomobilin virajın dışındaki hızlı, virajın içindeki daha yavaş dönen itici tekerleklerinin dönüş oranlarının 1:1 olmasını sağlarlar. Yukarıda sözünü ettiğimiz normal bir defransiyelin çalışma esaslarına ek olarak kilitli defransiyellerde değişik birkaç sistem vardır. Bunlardan birincisinde, küçük sürtünme pulları defransiyelin ortasındaki her iki tekerleğin eşit olarak dönmesini sağlayan ve denge dişlileri olarak tarif edilebilecek olan dişlilerin dönmelerini engellerler. Bu engelleme otomobil yeniden düz bir şekilde gitmeye başlayıncaya kadar devam eder. Bir başka tür de aksların ve dişlilerin karpuzun içine tam olarak girmediği defransiyellerdeki kilit türüdür.

Burada sözü edilen kısımlar yatık olarak yerleştirilmiş baskı halkalarıyla defransiyele tutturulmuşlardır. Tekerleklerin dönüş hızı arttığında yani otomobil patinaj yapmaya başladığında devreye giren bu sistem, halkaların fren levhalarını sıkıca bastırmasıyla çalışır ve otomobilin  tekerleklerindeki dönüş momenti 1:1 olana kadar tutar.